Jakie foki skiturowe wybrać?

Prowizoryczne owinięcie nart sznurkiem

Tekstylne "foki" bez kleju z paskami

Trochę teorii – foki skiturowe mają włókna po stronie ślizgu, ułożone jak gonty od przodu do tyłu. Przesuwają się do przodu = POŚLIZG i trzymają do tyłu = PODEJŚCIE, czas w którym się zużywają nazywamy - ŻYWOTNOŚĆ

Foki skiturowe wykonane są najczęściej z kilku warstw: 1. warstwa z włóknami umożliwiającymi poślizg, 2. warstwa izolująca przed działaniem wilgoci, 3. warstwa pomocnicza wzmacniająca foki i zapobiegająca strzępieniu się krawędzi fok, 4. warstwa kleju, która przytrzymuje fokę do ślizgu

Materiał warstwy ślizgu wykonany jest z naturalnej, delikatnej i wytrzymałej wełny kozłów górskich z Afryki Północnej. Włókna są bardzo cienkie (ok. 0,03 mm), puste w środku, nie chłoną wody i są wyjątkowo odporne na zginanie. Charakteryzują się również tym, że ich doskonałe właściwości mechaniczno-sprężyste prawie nie zmieniają się w całym zakresie temperatur użytkowania. Dla nas oznacza to, że mają równie doskonały poślizg zarówno w temperaturach w okolicach 0°C, jak i przy -30°C.

Konstrukcje włókna mogą być: podwójnie splątane (W) lub pojedyncze (V). Chociaż konstrukcja W jest cięższa, jest bardziej odporna na rozrywanie włókien i zapewnia bardzo dobrą przyczepność podczas podejść przy zachowaniu bardzo dobrego poślizgu. Na typowym zmarzniętym wiosennym śniegu "betonie" sprawdzają się jeszcze jako tako przy podejściu ale nie trzymają dobrze na trawersach.

Konstrukcja V ma niższą gramaturę, jest gładsza, ale ma krótszą żywotność. Włókna po prostu nie przylegają tak dobrze do materiału bazowego. Mają doskonały szybki poślizg, trzymanie pod górę jest tylko dobre, a żywotność jest również dobra. Jest to odpowiednik szybkiej, dobrej opony wyścigowej MTB, której prędkość rekompensuje krótsza żywotność.

Polecamy foki moherowe wszędzie tam, gdzie można wykorzystać ich świetny poślizg = na bardziej miękki śnieg lub w niskich temperaturach.

Aby wydłużyć żywotność fok skiturowych, włókna syntetyczne są zwykle dodawane do włókien moherowych, w proporcji 65% moheru / 35% włókna syntetycznego. Efektem jest oczywiście lepsza trwałość i wytrzymałość, ale kosztem właściwości poślizgowych w niskich temperaturach. Właściwość składnika syntetycznego polega na tym, że jego elastyczność jest zmienna w zależności od temperatury otoczenia = wraz ze spadkiem temperatury włókna stopniowo zestalają się i poślizg jest gorszy. Jednak w temperaturach około 0°C właściwości poślizgowe Mixu są zbliżone do Moheru.

Jeśli chodzi o właściwości użytkowe Mixy, polecamy na początku sezonu, kiedy nie ma wystarczającej pokrywy śnieżnej i czasami przechodzisz po gałęzi lub skale, a szczególnie polecamy ten typ fok przy twardym śniegu i stromych podejściach oraz w wiosennych warunkach: rano trzymają dobrze podczas podejść po zamarzniętym "betonie" a w ciągu dnia w miękkim śniegu poślizg jest już na poziomie moheru.

Przód foki jest na stałe przymocowany do narty za pomocą sztywnego oczka lub gumy, koniec bez mocowania - fokę trzyma tylko klej. Foka kończy się ok. 10-30 cm od końca narty. Ten sposób mocowania nie ogranicza poślizgu foki i nadaje się na wycieczki podczas których zjeżdżamy również na fokach. . Tak mocowane foki przeznaczone są dla doświadczonych użytkowników. Taki sposób mocowania wymaga utrzymania dobrej jakości kleju na wolnym końcu foki, a także suchego i oczyszczonego z wody i śniegu ślizgu nart. To mocowanie jest odpowiednie tylko do kleju Hotmelt.

Jeśli przykleisz taką fokę kilka razy z rzędu, może się zdarzyć, że wolny koniec będzie utrzymywany tylko twoją silną wolą. W takim przypadku dobrze jest mieć w plecaku zapasowe foki. Niezbyt przyjemne jest przebywanie w temperaturze -20 ° C  w głębokim śniegu bez możliwości przyklejenia fok do nart. Alternatywą dla sztywnego oczka,  jest gumka z przodu, która służy podczas zawodów do szybkiego ściągnięcia fok z przodu bez zdejmowania nart.

Ten sposób zapinania fok, stosowany od dziesięcioleci, jest OK na podjejścia, problem pojawia się na zjazdach (gdy jest krótki zjazd, foki nie są zdejmowane, lub ze względów bezpieczeństwa schodzimy na fokach w złym śniegu "wolniej”), ponieważ guma zaczepu rozciąga się podczas zjazdu zgodnie z tarciem o śnieg – miękki śnieg gromadzi się między ślizgiem narty a foka. Jeżeli nity z tyłu, które mocują haczyk, wchodzą (zgodnie z kształtem końca narty) w płaszczyznę ślizgu, to mogą działać jak hamulec. Z naszego doświadczenia wynika, że ​​guma musi wejść na czubek narty około 25 mm w dół. Jeśli będzie zamocowana w innym miejscu, prawdopodobnie będziemy uderzać w nią czubkiem nart co może spowodować odpadnięcie foki od nart podczas pokonywania zakosów lub podczas skrętu. . Jeśli guma będzie zamocowana za nisko, zagięcie fok, którym mocowana jest guma (sklejenie) wchodzi w płaszczyznę ślizgu narty co może spowodować nawet przetarcie się foki. 

Systemy te są obecnie przykładem chyba najrozsądniejszego sposobu mocowania fok do nart. Nie ma problemu z elastycznym mocowaniem na czubku (patrz Guma + Haczyk), oczko nie musi być umiejscowione 25 mm od czubka narty, może być nawet 15 mm - foki nie da się kopnąć. Wyeliminowany jest również problem przetarcia foki na zgięciu, ponieważ połączenie nie koliduje ze ślizgiem narty. Koniec foki trzymany jest dzięki paskowi z klamrą na końcu narty. Uwaga! Jeśli pasek znajduje się zbyt daleko od końca narty i wchodzi w płaszczyznę ślizgu, połączenie to może działać częściowo jak hamulec. Wtedy widać w śladzie na szlaku, kto „szoruje” złączem/nitami. Jeśli połączenie jest wykonane w miejscu, w którym unosi się koniec narty, to wszystko jest ok i połączenie nie ociera o śnieg.

Jest używany od lat 70. XX wieku. Colltex jako pierwszy zastosował ten klej. Warstwa bazowa taśmy, która jest impregnowana środkiem wodoodpornym, musi „trzymać” klej. Klej jest „nieschnący” i stosunkowo mocno trzyma fokę na nartach, a także mocno trzyma „powierzchnię do powierzchni” po złożeniu fok bez siatki. Na wąskich nartach z wąskimi fokami np. o szerokości 60 mm = powierzchnia styku jest niewielka, nie ma problemu z odklejeniem takich fok od siebie. Jeśli masz foki taliowane o maksymalnej szerokości do 120 mm, wymagana siła jest prawie podwójna.

Rozwiązaniem jest zastosowanie siatki, którą umieszcza się pomiędzy klejonymi powierzchniami. W niskich temperaturach klej jest mniej aktywny, dlatego lepiej założyć foki na zjazd pod kurtkę i chociaż trochę „rozgrzać” klej. Na "trzymanie kleju" ma wpływ zadbany ślizg nart – woskowany i polerowany. Dzięki temu nie zatrzymuje kurzu, który „usuwamy” podczas klejenia i zdejmowania fok, brudząc w ten sposób klej i zmniejszając jego właściwości klejące. Jeśli foki wpadną w igły choinek lub na zakurzony dywan, klasyczny klej można łatwo zregenerować: lokalnie za pomocą kleju w tubie lub kawałkiem kleju na folii, albo można przeprowadzić całkowitą renowację za pomocą kleju na folii.

Klej ten można stosować nawet w mrozy poniżej -20 °C, ale wymaga to doświadczenia użytkownika. Przed przyklejeniem fok należy trzymać foki pod kurtką aby choć trochę nagrzać klej i przywrócić jego właściwości.  W przypadku kleju HOTMELT zalecamy włożenie siatki pomiędzy klejone powierzchnie.

Jest to słabszy rodzaj kleju aktywny nawet w niskich temperaturach. Efektem jego stosowania jest niższa siła przyklejania do nart, istotna szczególnie dla szerokich fok. Dzięki temu możemy je łatwiej odlepić od ślizgów. Dodatkowo nie musimy chować fok pod kurtkę aby warstwa klejąca zachowała swoje właściwości, dzięki czemu mamy suchą odzież wewnętrzną i bardziej aerodynamiczny kształt.

Z drugiej strony nowe kleje wymagają większej ostrożności podczas przyklejania na narty. Koniecznie musi być suchy i czysty ślizg oraz czysty klej na fokach. W praktyce foki z tym klejem można je przykleić do nart kilka razy ale po 4 razie zazwyczaj jest to niemożliwe. Znacznie lepiej spisują się foki z tradycyjnym klejem. 

Jeśli podczas wycieczek robisz kilka lub kilkanaście mniejszych podejść np w Tatrach, polecam tradycyjne kleje HOTMELT, natomiast jeśli podczas wycieczki w Alpach czekają na ciebie 1-2 długie podejścia kleje alternatywne będą całkiem dobre.

Marka Contour posiada doskonały „alternatywny” klej HYBRID, który gorąco polecamy. Działa i jest świetnie odnawiany - po prostu myje się go detergentem lub oryginalnymi, niedrogimi chusteczkami czyszczącymi. W przypadku kleju HYBRID nie ma konieczności wkładania siatki między powierzchnie klejące fok.

Marka Colltex używa kleju akrylowego na fokach CLARIDEN. Ze względu na większą przyczepność CLARIDENTA zalecamy włożenie siatki pomiędzy klejone powierzchnie.